Historia parafii
Początki osady sięgają początków chrześcijaństwa w Polsce. Potwierdzają to pośrednio wykopaliska przeprowadzone przez Instytut Archeologii UJ w Krakowie. Potwierdzają też istnienie z epoki przedchrześcijańskiej grodu z Naszacowicach nad rzeką Słomka. Stary Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego podaje datę 1014 rok.
Choć jest to data raczej hipotetyczna, to wiadomo, że w pierwszej połowie XIII w. była tu osada o charakterze miejskim, przeniesiona następnie do Starego Sącza.
Miejscowość położona jest przy sławnej historycznej drodze „Via Magna” z Węgier do Opatowca i Wiślicy, w Kotlinie Sądeckiej. Nieopodal Poprad wpada do Dunajca. Podegrodzie to dawna stolica Lachów Sądeckich.
Parafia Podegrodzie, która należy do najstarszych w diecezji tarnowskiej, powstała prawdopodobnie w XI wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1310 roku. Kardynał Zbigniew Oleśnicki w 1448 roku powierzył na stałe duszpasterstwo w parafii prałatowi archidiakonowi kolegiaty św. Małgorzaty w Nowym Sączu. Od 1791 roku ponownie w parafii rezydują proboszczowie.
W 1580 roku został przy parafii ufundowany szpital przez Felicję Rolczankę, a przed rokiem 1596 zbudowano szkołę parafialną. Parafia Podegrodzie była niegdyś parafią dość rozległą sięgającą od Gabonia po Wysokie. Dziś licząca ponad 4 tyś. wiernych obejmuje: Gostwicę, Stadła, Wyglanowice, Naszacowice, Juraszową, Rogi, Mokrą Wieś oraz Podegrodzie.
Kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła Starszego, został zbudowany w latach 1830 – 1835 na miejscu dawnego kościoła, który spłoną wraz plebanią w 1822 roku. Obecny kościół konsekrował biskup tarnowski J. Pischtek 27 VIII 1835 roku. W swej historii wielokrotnie był odnawiany, zwłaszcza przez ks. Józefa Alberskiego. Obecnie, dzięki trosce ks. Proboszcza Józefa Wałaszka i ofiarności parafian, kontynuowane są prace we wnętrzu świątyni, gdzie została wykonana nowa polichromia.
Charakteryzując budynek obecnej świątyni trzeba zaznaczyć, że jest to kościół późnoklasyczny, z cegły, otynkowany, kryty blachą. Trzynawowy, halowy, z węższym prezbiterium zamkniętym półkoliście, po którego bokach usytuowane są dwie symetryczne kwadratowe przybudówki, mieszczące zakrystię i przedsionek. Od frontu kwadratowa wieża, objęta wraz z dwoma pomieszczeniami po jej bokach bryłą korpusu; z boku od pn. przybudowana czworoboczna kaplica. Wnętrze nakryte sklepieniami kolebkowymi i żaglastymi ; poszczególne przęsła naw wydzielone gurtami. Elewacja frontowa w części środkowej nieznacznie zryzalitowana, zwieńczona trójkątnym gzymsowanym przyczółkiem, rozczłonkowana czterema pilastrami, dekorowana pseudorustyką. Wieża wtopiona częściowo w dach korpusu, o podziałach pseudorustykowych i oknach ujętych pilastrami, zwieńczona hełmem baniastym z latarnią. Na korpusie dachy wielospadowe, z niewielką czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę.
Jeśli chodzi o wnętrze świątyni i jej wystrój, to w prezbiteriu znajduje się ołtarz główny klasycystyczny z 1865 roku (proj. Alojzy Pazdanowski); w nim obraz św. Jakuba Starszego Apostoła namalowany w 2006 roku przez Kazimierza Twardowskiego, oraz drugi obraz tego samego artysty, Niepokalane Poczęcie NMP.
Są także dwa boczne ołtarze, z przełomu XVII-XVIII wieku, które zostały poddane gruntownej renowacji. Jeden z nich to ołtarz św. Józefa, natomiast drugi św. Anny Samotrzeć. U wejścia do prezbiterium znajduje się chrzcielnica marmurowa, barokowa datowana na XVII wiek. W nawie głównej ambona z płaskorzeźbami ewangelistów na parapecie z XIX wieku. Są także obrazy: NMP Królowa Polski i O. Stanisław Papczyński, mal. 1956 Czesław Lenczowski, rzeźby: grupa Nawiedzenia, późnorenesansowa XVI-XVII w.; dwa posągi śś. Biskupów, barokowo ludowe XVIII w.; Chrystus Ukrzyżowany XVIII w.; Chrystus u słupa, barokowo-ludowy XVIII w.; krucyfiks procesyjny XVIII w. Na wieży znajdują się trzy dzwony.
Na terenie parafii znajdują się liczne kaplice. Pierwsza z nich przy kościele – kaplica poświęcona Bł. O. St. Paczyńskiemu, w której od roku 2007 spoczywają jego relikwie.
Kolejna p.w. św. Anny w Podegrodziu – zbud. 1631 lub 1695, odnawiana 1936 oraz w 2008 roku. Jest to kaplica z kamienia, otynkowana, kryta blachą. Prostokątna, zamknięta półkoliście. Wewnątrz strop. Fasada nieznacznie poszerzona, z uskokowym szczytem, a w nim wnęka z krucyfiksem. Dach siodłowy, na nim ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę z hełmem baniastym. Wewnątrz ołtarz barokowy z XVII w., w nim obraz św. Anny Samotrzeć z 1631 r. z postacią fundatora. Kaplica otoczona jest starym murem kamiennym.
Ponadto dwie kaplice w których w niedziele sprawuje się Msze św. Pierwsza z nich to kaplica św. Józefa Oblubieńca w Gostwicy oraz druga w Naszacowicach p.w. św. Urszuli Leduchowskiej.
Należy również dodać, że na terenie całej parafii znajduje się wiele kapliczek i krzyży przydrożnych. Więcej informacji w sekcji Kaplice i kapliczki.
